Luật việt vị được tạo ra để đảm bảo tính công bằng trong bóng đá. Tuy nhiên, cho đến ngày nay, nó vẫn là một khía cạnh gây tranh cãi trong bóng đá. Bất chấp sự ra đời của công nghệ VAR, luật này vẫn tiếp tục gây ra nhiều nghi ngờ trong cộng đồng người hâm mộ. Trong bài viết sau, chúng ta sẽ tìm hiểu thêm về luật việt vị trong bóng đá.
Luật việt vị là gì?
Về mặt ngôn ngữ, từ này hoàn toàn có nguồn gốc Hán-Việt. “viet” nghĩa là “cao”, và “vi” nghĩa là “vị trí”. Trong tiếng Anh, từ “offside” được dùng để mô tả tình huống này. Luật việt vị được biết đến lần đầu tiên được Hiệp hội Bóng đá Anh ban hành vào năm 1863. Trong những năm tiếp theo, luật này liên tục được cập nhật để phản ánh sự phát triển của bóng đá.
Theo Điều 6 Luật Bóng đá FIFA, tình huống việt vị xảy ra khi một cầu thủ tấn công đứng sau hậu vệ cuối cùng (trừ thủ môn) khi cầu thủ của đội khác chuyền bóng hoặc chạm bóng. Quan trọng hơn, một cầu thủ ở vị trí việt vị, tham gia kiểm soát bóng hoặc cản trở hàng phòng ngự sẽ bị coi là phạm lỗi.
Theo QQ88, Trợ lý trọng tài sẽ giơ cờ nếu thấy cầu thủ phạm lỗi. “Hình phạt” duy nhất là nếu cầu thủ tấn công chuyền bóng về cho đội đối phương. Trận đấu được bắt đầu lại bằng một quả đá phạt gián tiếp tại vị trí xảy ra lỗi.
Tại sao lại có luật việt vị trong bóng đá?
Luật việt vị đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì tính công bằng và hấp dẫn của trận đấu. Nó mang tính hợp tác, giúp ngăn chặn các chiến thuật “chờ đợi” có thể dẫn đến bàn thắng không công bằng.
Miễn là vị trí của họ vẫn được giữ nguyên, các cầu thủ tấn công có thể dễ dàng “ẩn náu” gần khung thành đối phương mà không cần tham gia vào trận đấu. Điều này làm gián đoạn cấu trúc phòng ngự của đội đối phương và phá vỡ thế cân bằng của trận đấu. Luật “ra khỏi khu vực” tạo ra một ranh giới rõ ràng để đảm bảo tất cả người chơi đều tham gia đầy đủ vào toàn bộ trận đấu.
Lịch sử các luật vị việt trong bóng đá
- Nguồn gốc: Luật việt vị bắt nguồn từ thế kỷ 19, khi bóng đá mới bắt đầu hình thành, nhằm ngăn chặn hành vi chơi không công bằng. Ban đầu, luật này yêu cầu ít nhất ba cầu thủ đối phương phải ở trước bóng, nhưng từ năm 1925 trở đi, FIFA đã giảm quy định xuống còn hai cầu thủ để khuyến khích lối chơi tấn công.
- Thay đổi theo thời gian:
- 1990: Luật được sửa đổi để ngăn cầu thủ thứ hai và hậu vệ bị coi là việt vị.
- 2005: FIFA đã làm rõ khái niệm “tham gia hiệu quả” nhằm ngăn ngừa xung đột.
- Gần đây, công nghệ VAR và hệ thống bán tự động đã bắt đầu được sử dụng để hỗ trợ trọng tài.
Luật việt vị trong bóng đá mới nhất
Khi nào một cầu thủ ở vị trí việt vị?
Một cầu thủ được coi là ở trong vùng chạm bóng khi một cầu thủ khác chạm hoặc chuyền bóng nếu tất cả các điều kiện sau đây được đáp ứng:
- Đứng ở sân của đội đối phương.
- Vị trí này gần với đường biên ngang của đối phương hơn so với bóng và hậu vệ thứ hai (thường là thủ môn và hậu vệ).
- Lưu ý: Bàn tay và cánh tay không được tính khi xác định xem ai đó có nằm ngoài phạm vi hay không, chỉ những bộ phận cơ thể hợp pháp (đầu, thân, chân) mới được tính.
- Có ít hơn 2 cầu thủ (bao gồm cả thủ môn) ở giữa cầu thủ đó và vạch cầu môn của đối phương.
Khi nào luật việt vị được áp dụng?
Việc ở vị trí việt vị không phải là một hình phạt. Tuy nhiên, nếu một cầu thủ tham gia vào một pha chạm bóng hoặc chuyền bóng cho đồng đội khi:
- Xử lý bóng: Chạm hoặc cố gắng xử lý bóng.
- Tấn công đối thủ: Cản trở tầm nhìn, chuyển động hoặc hành động của cầu thủ đối phương.
- Cơ hội: Tận dụng vị trí thuận lợi để ghi bàn hoặc tiếp tục tấn công sau khi bóng đã qua cột dọc, theo đường chéo hoặc vượt qua thủ môn/hậu vệ.
Hành động không được coi là việt vị
Trong những trường hợp sau, cầu thủ sẽ không bị phạt ngay cả khi ở vị trí việt vị:
- Thu hồi bóng trong tình huống bóng chết:
- Để ném .
- Đá phạt góc.
- Hình phạt trực tiếp.
- Những người tham gia đầy đủ:
- Người chơi ở khu vực trung lập không được chạm vào bóng, chạm vào đối thủ hoặc tham gia vào trận đấu.
- Nhận bóng trực tiếp từ đối thủ: Ví dụ, khi một hậu vệ cố tình chuyền bóng về.
- Đứng ở phần sân nhà mình hoặc xếp hàng với hậu vệ thứ hai hoặc bóng.
Hình phạt việt vị
Nếu trọng tài quyết định rằng có lỗi việt vị, đội phòng ngự sẽ được hưởng quả đá phạt gián tiếp tại vị trí mà cầu thủ vi phạm đang đứng tại thời điểm xảy ra sự cố.
- Bất kỳ bàn thắng hoặc pha tấn công nào xảy ra sau lỗi việt vị (trước khi trọng tài dừng trận đấu) sẽ không được công nhận.
- Công nghệ VAR (trợ lý trọng tài video) hiện được sử dụng ở nhiều giải đấu lớn để xác định chính xác lỗi việt vị, đặc biệt là trong các tình huống gây tranh cãi.
Chiến thuật liên quan đến luật việt vị
- Bẫy việt vị: Các cầu thủ phòng ngự đồng thời đẩy mình về phía trước ngay trước khi cầu thủ đối phương chuyền bóng, khiến cầu thủ tấn công phải lùi vào khu vực chuyền bóng.
- Phá bẫy việt vị: Các cầu thủ tấn công cần lên kế hoạch di chuyển để tránh bị bắt việt vị khi đồng đội chuyền bóng. Điều này đòi hỏi sự phối hợp tốt và khả năng đọc trận đấu.
- Tình huống gây tranh cãi: Do tính phức tạp của luật, những tình huống một người đứng sai vị trí thường gây tranh cãi, đặc biệt là khi sự chênh lệch chỉ vài cm. Công nghệ bán tự động đang được thử nghiệm tại hiện trường để cải thiện độ chính xác.
Tranh cãi việt vị
Trước khi có VAR, việt vị luôn là một vấn đề gây tranh cãi ở các giải đấu lớn. Trong suốt lịch sử bóng đá, nhiều bàn thắng quan trọng đã được ghi từ vị trí việt vị. Cũng có những trường hợp bàn thắng bị từ chối vì trọng tài không nhìn thấy tình huống.
Nguồn tin tham khảo của những người quan tâm hướng dẫn đăng ký QQ88 cho biết, Vì bóng di chuyển nhanh chỉ trong vài giây nên đôi khi tầm nhìn và trí thông minh của trọng tài biên không đủ để đưa ra quyết định, do đó có một số tranh luận về việc có nên xóa lỗi việt vị hay không.
Sau World Cup 2018, công nghệ VAR được ca ngợi là một cột mốc quan trọng. Các quyết định việt vị giờ đây đã chính xác đến từng chi tiết. Tuy nhiên, sau khi được áp dụng rộng rãi, công nghệ này đã gặp phải một số vấn đề khiến người hâm mộ thất vọng. Điều này có thể do góc quay của máy quay hoặc do nhiều trận đấu không được phát lại trên truyền hình. Điều này đã làm dấy lên tranh luận về tính minh bạch của việc sử dụng VAR.
Luật việt vị đã trải qua nhiều thay đổi đáng kể. Mặc dù vẫn còn nhiều ý kiến cho rằng không nên bãi bỏ luật này, nhưng luật việt vị trong bóng đá vẫn là một trong những luật quan trọng nhất. Thật khó để tưởng tượng bóng đá sẽ ra sao nếu không có nó. Chúng tôi hy vọng bài viết của Cakhia đã cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan toàn diện về luật này trong bóng đá.
